Gezonken

Sloop

Vloer

Wanden

Gas, water en licht

Plafond

Gangboordkasten

Trapgat en hal

Badkamer

Slaapkamer

Keuken en huiskamer

Aak gered van de ondergang

tekst en foto’s: Pim Nieman

Is het niet de nachtmerrie van iedere bootbewoner? Op een dag thuiskomen en door het raam zien dat de tafel zachtjes in het water schommelt. Henk Morel en zijn zoon Mark hebben het meegemaakt. Het water kwam eerst niet eens van buitenaf, er was gewoon iets helemaal mis met de waterleiding. Grote schrik uiteraard en de verslagenheid was enorm, maar toch heeft de familie uiteindelijk van de nood een deugd weten te maken.

Henk Morel kocht het aakschip Ambulant in 1973. Hij is zeilinstructeur en zijn vrouw vond het uit 1913 daterende schip van binnen wel iets hebben van een ouderwets boerderijtje. “Het schip lag in Ouderkerk”, vertelt Henk, “en was van iemand die ermee door Europa had gezworven. Er weg geen vaste ligplaats bij. We hebben wat rondgekeken en kwamen uiteindelijk terecht in Amstelveen in de Ringvaart rond de Haarlemmermeerpolder. Dat is het randje van het Amsterdamse bos. Daar lag al een rijtje woonschepen en wij zijn er gewoon achter aangesloten. Toen was dat nog geen probleem, tegenwoordig zou dat niet meer kunnen. We hebben er overigens later wel last mee gekregen. Maar toen lagen we er al ruim vijftien jaar en dan kunnen ze je niet zomaar verwijderen. Voor allerlei belangrijke faciliteiten, zoals gas en water hebben we gezamenlijk flink moeten knokken en nog pas onlangs hebben we bijvoorbeeld een postcode gekregen.”

Telefoontje

Op een kwade dag, een kleine twee jaar geleden, toen Henk enige tijd niet aan boord was geweest, kreeg hij een telefoontje van een van zijn buren: dat-ie maar even snel naar het schip moest komen, want het lag helemaal schuin in het water en veel dieper dan normaal: het hing aan de touwen.
Henk: “Ik was er binnen een kwartier. Ik keek door een raam naar binnen en het eerste wat ik zag drijven was een slipper. Maar ook de tafel schommelde heen en weer en er dreef een pas gerestaureerde antieke stoel voorbij. Zoiets is echt vreselijk om mee te maken. Mijn zoon Mark was inmiddels ook aangekomen. We gingen het schip binnen en stonden tot aan onze navel in het water. Mark bemerkte dat er iets mis was met de waterleiding. Door al het leidingwater dat het ruim instroomde, was het schip steeds dieper te liggen, tot uiteindelijk ook het buitenwater via het toilet naar boven kwam en er ook prut van de bodem mee naar binnen kwam. We gingen met een paar kleine pompjes aan de slag, maar dat zette geen zoden aan de dijk. Dus hebben we de brandweer maar gebeld. Het was een mooie zomerse dag en ze vonden het wel een gezellig klusje, want meestal doen dit soort ongelukken zich voor in de winter. We hadden de waterleiding snel gerepareerd en toen zagen we pas goed dat de schade echt enorm was.

Prut en vet

Alles zat onder een vettige laag, overal lag prut, driekwart van de boeken was vernield en alle kleding moest de wasmachine in. Maar de vloer en de wanden waren er het ergst aan toe: die moesten totaal worden vernieuwd.”
Een geluk bij een ongeluk was dat Henks oudste zoon Christoffel scheepstimmerman is. Hij was net een eigen bedrijf begonnen en hij heeft de herstelwerkzaamheden heel professioneel aangepakt. Je kunt overigens op www.christoffelmorel.nl nog foto’s bekijken van hoe het schip er vanbinnen uit zag.”
Mark: “Eerst gingen we slopen wat vernield was. Maar van het een kwam het ander: we kwamen steeds nieuwe problemen tegen en toen besloten we om het schip van binnen maar helemaal te strippen, behalve het plafond. Zo konden we ook oude kwalen, die eigenlijk niets met de wateroverlast te maken hadden, aanpakken. Omdat mijn ouders er niet meer wonen, heb ik – omdat we toch zo rigoureus bezig waren – ook een heel andere indeling van de aak gemaakt. Het is immers een heel verschil of er een gezin op zo’n schip woont of ik alleen.”

Klussen

Als eerste was de bodem van de aak aan de beurt. Toen het vlak – nu voor het eerste echt goed te bereiken – van roest werd ontdaan, meldde Mark een “fonteintje”… het water stroomde opnieuw de boot in, maar het kleine lek kon snel provisorisch worden gedicht en het schip ging naar de helling. Eenmaal terug in de Ringvaart ging hij met zijn broer aan de slag. Om te beginnen werd de woonkamer fors vergroot, evenals de slaapkamer die naar de boeg van de aak verhuisde. De nieuwe vloer werd zo geconstrueerd dat het vlak altijd bereikbaar is, de wanden werden vernieuwd en er werd een moderne keuken ingebouwd.

Oude delen

Het leuke van de Ambulant is dat er ook nog heel wat oudere delen bewaard gebleven zijn. Het achteronder bijvoorbeeld, ziet er nog net zo uit als in de tijd dat de aak nog vrachten vervoerde en in de slaapkamer kun je nog zien hoe prachtig de klinknagels er honderd jaar geleden met de hand werden ingeslagen. Dan is er nog de grote oude stuurhut met de verbinding naar de motorkamer waar nog een zware antieke dieselmotor te vinden is, die overigens de laatste jaren nauwelijks meer heeft gelopen. Die stuurhut is ook de entree van het schip. Van daar voert een trap naar de woning beneden. De aak staat ook ingeschreven in het nationale register van varende monumenten als historisch casco.

Het meeste werk is inmiddels wel achter de rug: de Ambulant drijft weer keurig in de Ringvaart en het woongedeelte ziet er perfect uit. Mark heeft heel veel persoonlijke spullen verloren, maar woont nu wel in een prachtig huis op het water. Om met Nederlands bekendste voetballer te spreken: Elk nadeel (zelfs het grootste) heeft zijn voordeel!

Woonboot magazine, augustus 2011